Hard-drugs en Record Store Day 2014

Dit jaar hield deze jongen het bescheiden op de Record Store Day en kocht slechts enkele 7 inches.

Een plaatje waar ik erg blij mee ben is Sister Morphine van Marianne Faithfull. De afgelopen jaren had ik er al een paar keer op geboden via Marktplaats, maar steeds weer werd ie voor mijn neus weggekaapt door paardenbeffers die zo nodig moesten overbieden. Ja, persoonlijk vind ik dat een mooie taak voor RSD: ouwe, onbetaalbaar geworden collector’s items weer toegankelijk, verkrijgbaar en betaalbaar maken voor het grote publiek.

Sister Morphine is vooral bekend als track van Sticky Fingers natuurlijk, de beruchte Stones LP met de talloze drugs-referenties. Die plaat maakt weer deel uit van de gouden trilogie Let it Bleed -Bagger’s  Banquet–Sticky Fingers (heel bewust noem ik hier de enigszins overschatte nummer 4, Exile on Main Street mooi niet). De versie van Marianne Faithfull is echter ouder, dus daar concentreren we ons hier even op.

Marianne was het 60s-vriendinnetje van Mick natuurlijk. Al in 1964 had ze – net ‘ontdekt’ door Stones manager Andrew Loog Oldham-  een grote hit met een andere Stones compositie:  As Tears Go By. Was As Tears Go By nog een onschuldig liefdesliedje, Sister Morphine  is van een paar jaar later en is van een compleet andere orde. De hard-drugs hadden hun intrede gedaan in het leven van de Stones-entourage, en niet zo’n beetje ook…  Een behoorlijk schrijnend en pijnlijk liedje is het, over een overdosis in dit geval . “Here I lie in my hospital bed / tell me Sister Morphine, when are you coming round again? “ Breekbaar gezongen, niet echt een gezellig nummer voor bij de vaat!

Op toetsen horen we het genie Jack Nitschze en op bottleneck-gitaar Ry Cooder. Verders ook nog Charlie Watts op drums en Mick Jagger op la guitare acoustique. Deze opname is dus uit februari 1969 (de Sticky Fingers-versie is van twee jaar later).

Het verhaaltje is daarmee nog niet afgelopen want Marianne bleek over een vooruitziende blik te beschikken, …. afijn lees zelf maar:

Als Sticky Fingers uitkomt in 1971 blijkt dat Marianne (inmiddels de ex van Jagger) niet meer genoemd wordt als mede-componist. Dat pikt ze niet, een rechtszaak volgt en die wint ze. En dat is maar goed ook want de hele jaren 70 vormen voor haar een trieste aaneenrijging van verslavingen, dakloosheid, depressies, gestrande huwelijken, zelfmoordpogingen, enzovoorts. Ironisch genoeg kan ze zich in die periode met de royalties van Sister Morphine nog enigszins staande houden.

De Stones versie. Hier mag Bill Wyman ook meedoen.

Een happy ending is er ook want Marianne wist er bovenop te komen, en al sinds de 80s is ze een redelijk gevierd zangeres en actrice.

Opmerkelijk is dat deze Record Store Day re-issue Sister Morphine als A-kantje heeft met op de flipside de Barry Mann/Gerald Goffin-compositie Something Better. Op de originele Decca-release uit 1969 is Sister Morphine de B-kant.

Origineel Frans plaatje

En Marianne? Vorig jaar was ze nog in het nieuws omdat ze na een glijpartij haar rug had gebroken. Niet zo mooi dus, namens de voltallige redactie wensen we je veel kracht en sterkte toe Marianne! Voor een 67-jarige betekent dat wellicht het einde van een acteercarrière. En dat terwijl ze in dat metier de laatste jaren behoorlijk succesvol was, ook al kreeg ze alleen nog oma-rollen te spelen. Maar ze deed het met verve, zoals in Marie Antoinette van Sofia Coppola en in het onvergetelijke Irina Palm. Hier op de Zaag schreven we daar al over.

1982 versie

Tot slot: laten we niet vergeten dat Marianne Faithfull (haar echte naam!) van Oostenrijks adellijke komaf was, welopgevoed en zeer belezen. Zo was een overgrootoom van haar Leopold von Sacher-Masoch, de schrijver van het erotische werkje ‘Venus in Furs’ en daarmee tevens de naamgever van het ‘masochisme.’  Haantje Mick was dusdanig verliefd op Marianne dat hij haar trachtte te imponeren met literair-historische teksten waaruit ook zijn belezenheid moest blijken.  De tekst van het nummer Sympathy for the Devil bijvoorbeeld moeten we in dat licht zien. Jaja neenee, dat heb ik niet zelf verzonnen hoor, maar wel vaker gelezen in allerlei biografieën enzo.

De Spaanse Sticky Fingers

Eigenlijk waren er maar twee mogelijkheden om goed platen of boeken uit de bieb te jatten: a) je gooide ze uit het raam waarna een handlanger ze opving (de binnenstad was toen nog een stuk rustiger, en tegen de avond was het prima te doen) of b) je ging naar de plee en trok daar de magnetische strip eraf. Mijn Spaanse Sticky Fingers heeft duidelijk laatstgenoemde route afgelegd.

 

Ja, ik weet nog goed, ik was op bezoek bij Eric de B., in zijn kamertje aan de Kromme Nieuwe Gracht. Tot mijn verbazing had hij deze plaat staan, ‘geleend’ van de bieb dus. Blijkbaar zat ik er zó langdurig en zó verliefd naar te turen dat hij me het ding ten einde raad maar meegegeven heeft. Ik blij, en toen ik hem er een jaar of 10 later aan herinnerde wist hij er niks meer van. Jaja mensen, zo gaan die dingen.

In 1971 brachten de Rolling Stones het album Sticky Fingers uit. Het was het slotstuk van hun Gouden Drieluik Beggar’s Banquet – Let it Bleed – Sticky Fingers. Het was tevens het eerste album op hun eigen label Rolling Stones Records, je weet wel met het fameuze tong-logo. En ome Andy Warhol had zich laten strikken voor het artwork van de hoes, de beroemde hoes-met-de-rits dus.

 

Leuk voor de dames: als je de rits opendoet stuit je op een onderbroek waar van bovenuit wat mannelijk haar krult. Linksboven op het slipje staat de naam van de kunstenaar.

 

In Spanje heerste op het moment van uitkomen nog de boze dictator Franco. De Sticky Fingers-hoes ging zijn conservatieve regime veels te ver, dus werd er speciaal voor de Spaanse markt een ander hoesontwerp gemaakt. Eentje die kwalitatief weinig onderdoet voor het origineel, als je het mij vraagt. Welbeschouwd komt het stroperige blikje met de damesvingers zelfs dichterbij de letterlijke betekenis van de titel dan de ritshoes. Maar goed, dat is ook een kwestie van dichterlijke vrijheid natuurlijk, en daar wil ik ver vandaan blijven. 

 

Ook ‘de kont’ op de achterkant moest eraan geloven. In plaats daarvan een groepsfoto. Deze zelfde foto was in de rits-hoes als inlegvel bijgesloten.

 

Inlegvel / Maar in Spanje de achterkant

Ook in die tijd al waren de Spanjaarden afschuwelijk slecht in de Engelse taal. Het was daar dan ook heel gebruikelijk dat hoezen en labels vertalingen van titels bevatten. Sticky Fingers bijvoorbeeld werd Dedos Pegajosos, Wild Horses werd Caballos Salvajes, en Bitch werd Perra (‘vrouwtjeshond’ dus, niet echt een vertaling die de lading volledig ehh… dekt).

Nog mooier was het gesteld met titels waarin naar drugs gerefereerd werd: Brown Sugar werd voor het gemak maar onvertaald gelaten, en het nummer Sister Morphine verdween helemaal van de plaat (!), om plaats te maken voor het even onschuldige als totaal misplaatste Chuck Berry–covertje Let it Rock.

Kom op heren, even uit de broek!  Promotiefotootje 1971

Als ik bezoek heb en ze ontwaren de Spaanse Sticky Fingers bij mij in de kast, dan bazelen ze wel eens: “Tjonge snoei, die plaat zal wel een vermogen opbrengen!”  Ik antwoord dan altijd heel nuchter: “Lul niet zo stom, zie je niet dat die hoes zwaar beschadigd is, hij is nog geen flippo waard.”

Ook bijzonder: de russische hoes uit circa 1990 / mannetje wordt vrouwtje / hamer en sikkel op de gesp /titel in cyrillisch schrift / geen echte rits, maar geprint op karton